Այս վեցերորդ մասով ժամանակագրական կարգը պիտի խախտուի՝ նոր նիւթերու լոյսին տակ, նաեւ, որպէսզի գաղափար ունենանք Հայաստանի Հանրապետութեան կորուստէն ետք ի՛նչ վիճակի մատնուեցաւ երկիրը պոլշեւիկներուն տիրապետութեան տակ: 122. Վերադառնալով Արմաշի ՀՄԸՄ-ի սկաուտներուն, որոնց անդրադարձած էի նախորդ՝ Ե., Գ. եւ Բ. մասերուն մէջ, անհրաժեշտ է իմանալ՝ մեր սկաուտներուն ունեցած քանի մը անգամ գաղթական փորձառութեան մասին: Նախ՝Continue reading “Հ.Մ.Ը.Մ.-ի Գործունէութիւնը Մայր Հայրենիքի` Հայաստանի Հանրապետութեան Մէջ 1918-1927 – Զ.”
Category Archives: ՀՄԸՄ
Հ.Մ.Ը.Մ.-ի Գործունէութիւնը Մայր Հայրենիքի` Հայաստանի Հանրապետութեան Մէջ 1918-1927 –Ե.
Այս թիւով կը ներկայացուին 1921-1922 տարիներուն ՀՄԸՄ-ի պաշտօնաթերթ «Հայ Սկաուտ»-ի մէջ լոյս տեսած Հայաստանէն ղրկուած, Հայաստանի սկաուտութեան մասին, սկաուտներու կողմէ գրուած յօդուածներ եւ ոտանաւորներ, նաեւ, Ալեքսանդրապոլի աշխարհի ամենամեծ որբանոցին կեանքէն նմոյշներ: 103. ՀՄԸՄ-ի երեք առաքեալներէն Երեւան ծառայող Օննիկ Եազմաճեանին գործունէութեան մասին տեղեկութիւնները քիչ են: Սակայն, նախապէս ինքն ալ որբանոցի սան՝ Երեւանէն Տարոնցի խմբապետ ԱնդրանիկContinue reading “Հ.Մ.Ը.Մ.-ի Գործունէութիւնը Մայր Հայրենիքի` Հայաստանի Հանրապետութեան Մէջ 1918-1927 –Ե.”
Հ.Մ.Ը.Մ.-ի Գործունէութիւնը Մայր Հայրենիքի` Հայաստանի Հանրապետութեան Մէջ 1918 -1927 – Դ.
84. 15 Յունիս 1921, «Հայ Սկաուտ» (69). Հայաստանէն եկած նկարով մը կը գրէ. «Պ. Օկտըն (L. Ray Ogden*), իր կարգին հայասէր ամերիկացի մը, որուն յանձնուած է Ալեքսանդրապոլի (միայն Փոլիկոնի տնօրէն*) 20 հազար որբերուն խնամքը: Ան առաւելապէս սկաուտական շարժումը քաջալերող մըն է եւ այս ուղղութեամբ աշխատանքի սկսած է արդէն»: Ծանօթ է, որ այդ շրջանին մի՛այնContinue reading “Հ.Մ.Ը.Մ.-ի Գործունէութիւնը Մայր Հայրենիքի` Հայաստանի Հանրապետութեան Մէջ 1918 -1927 – Դ.”
Յակոբ՝ Ժաք Պոյաճեանը, Գոչը
Պատանեկան օրերէս կը ճանչնամ ՀՄԸՄ-ական եղբայր Ժաքը, երբ արդէն ինք երիտասարդ էր, իսկ ո՛վ չէր ճանչնար զինք: Մեր մտերմութիւնը, սակայն սկսաւ Յորդանանի մէջ, ուր 1973-էն սկսեալ շուրջ 7 տարի պաշտօնավարեցի: Իր միութենական հարուստ վաստակին՝ կենսագրութեան չէ, որ պիտի անդրադառնամ, այլ՝ իր գործունէութեան որոշ փուլերուն, մասնակի վկայութիւնս: Յակոբ Պոյաճեան 1975-ին սկսած Լիբանանեան քաղաքացիական պատերազմին պատճառաւContinue reading “Յակոբ՝ Ժաք Պոյաճեանը, Գոչը”
Հ.Մ.Ը.Մ.-ի Գործունէութիւնը Հայաստանի Հանրապետութեան Մէջ 1918-1927, (Գ. մաս՝ ընդլայնուած)
50. «26 Սեպտեմբեր 1920- ին (5) Ալեքսանտրապոլի մէջ տեղի կ՛ունենայ տեղւոյն «Մեծն Վարդան» եւ Երեւանի «Սպորտ» ակումբին միջեւ փոխ վրէժի ֆութպոլի մրցում մը՝ «Կազաչի Փոստ»-ի (նախկին ռուսական զօրանոց՝ որբանոցի վերածուած: Կային նաեւ՝ Փոլիկոն եւ Սեվերսքի փոստերը*) դաշտին վրայ, ներկայութեամբ Շիրակի նահանգապետ Կարօ Սասունիի եւ հոծ բազմութեան, տոմսերը սպառած էին: Կարգապահութեան կը հսկեն սկաուտներ եւ ոստիկաններ:Continue reading “Հ.Մ.Ը.Մ.-ի Գործունէութիւնը Հայաստանի Հանրապետութեան Մէջ 1918-1927, (Գ. մաս՝ ընդլայնուած)”
Սկաուտական Հանդէսի Մը Առիթով Յօդուածը
ՀՄԸՄ-ի Արմաշի մասնաճիւղի 200 որբ սկաուտներ, Արմաշի վանքին մէջ հողագործութիւն կ՛ուսանէին, սակայն շրջանին մէջ սկսած թրքական վայրագութիւններուն պատճառով, կը փոխադրուին Պոլիս, ուր ազգային իշխանութիւնը կ՛որոշէ անոնցմէ մաս մը Հայաստան ղրկել: 13 Հոկտեմբեր 1920-ին Երեւան կը հասնին Պոլիսէն ներգաղթող 126 որբ, սկաուտ պատանիներ եւ եօթ պատասխանատուներ՝ հողագործութեան մասնագէտներ (1): Այս սկաուտները տեղական սկաուտներուն հետ կը կազմակերպենContinue reading “Սկաուտական Հանդէսի Մը Առիթով Յօդուածը”
Հ.Մ.Ը.Մ.-ի Գործունէութիւնը Հայաստանի Հանրապետութեան Մէջ 1918-1927, (Բ. մաս՝ ընդլայնուած)
23. 1 Մայիս 1920, «Յառաջ» (31). Մամուլին մէջ ՀՄԸՄ-ի նշանաբան «Բարձրացի՛ր Բարձրացուր»-ին առաջին անգամ կը հանդիպինք Ս. Սարգսեանի «Բօյ-Սկաուտների համաշխարհային տօնը՝ «Բարձրացի՛ր Բարձրացուր»» խորագիրով թղթակցութեան խորագիրին մէջ. «Ապրիլ 23-ը՝ Ս. Գէորգի տօնը կը համարուի նաեւ «Բօյ-սկաուտներու» համաշխարհային տօն: «Հայաստանի նորակազմ սկաուտներուն խնդրանքով Հանրային կրթութեան նախարարութիւնը այդ օրը յայտարարեց աշակերտական ընդհանուր զբօսանքի օր (արձակուրդ*): 28.Continue reading “Հ.Մ.Ը.Մ.-ի Գործունէութիւնը Հայաստանի Հանրապետութեան Մէջ 1918-1927, (Բ. մաս՝ ընդլայնուած)”
ՀՄԸՄ-ական Սկաուտ Հրայր Սողոմոնեանը
Հրայրը փոքր տարիքէն կը ճանչնամ, երբ ինձմէ դասարան մը վար՝ Կեդրոնական Բարձրագոյն Վարժարանի (Կ.Բ.Վ.) աշակերտ էր եւ ՀՄԸՄ-ի Պէյրութ Դ. շրջանի՝ Հայաշէնի սկաուտ, ես՝ Պէյրութ Բ., դրացի Էշրէֆիէյի սկաուտ: Յաճախ միացեալ , խանդավառ ձեռնարկներ կ՛ունենայինք: 1. Առջեւի շարք, ձախէն երրորդը Հրայր Սողոմոնեան, առաջինը՝ Հայկ Մխճեան, սկաուտական խմբական արշաւի մը ընթացքին, հաւանաբար 1962-3: Վերջին անգամ 2018-ինContinue reading “ՀՄԸՄ-ական Սկաուտ Հրայր Սողոմոնեանը”
Հայաստանի Հանրապետութիւն 100 – Ամեակ Վահան Չերազ Եւ Բծաւոր Տիֆ Համաճարակը Հայաստանի Հանրապետութեան Մէջ 1918-1920. Ի՞նչ Է Պատգամը
1918-ի Հայաստանի Ա. Հանրապետութիւնը դիմագրաւեց ապրուստի դաժան պայմաններ՝ մնայուն պատերազմական վիճակ, ներսէն եւ դուրսէն դաւադրութիւններ, սով, աղքատութիւն, համաճարակներ՝ բծաւոր տիֆ, ճահճատենդ (մալարիա), ժանտախտ (քոլերա) եւ այլն, որոնց պատճառով 1918-ի աշունէն մինչեւ 1919-ի գարուն, մահացաւ աւելի քան 150 հազար մարդ: Հայ կամաւորական գունդերուն միացած մարտիկ, զօրավար Անդրանիկի ընկերակից եւ թարգման, Հայաստանի Հանրապետութեան մէջ ՀՄԸՄ-ի հիմնադիրներէն ՎահանContinue reading “Հայաստանի Հանրապետութիւն 100 – Ամեակ Վահան Չերազ Եւ Բծաւոր Տիֆ Համաճարակը Հայաստանի Հանրապետութեան Մէջ 1918-1920. Ի՞նչ Է Պատգամը”
Հ.Մ.Ը.Մ.-ի Գործունէութիւնը Հայաստանի Հանրապետութեան Մէջ 1918-1927, (Ա. մաս՝ ընդլայնուած)
(Հ.Մ.Ը.Մ. 100-ամեակի Գիտաժողովին համար պատրաստուած, 26 Յուլիս 2018 Երեւան) Հ.Մ.Ը.Մ.-ի գործունէութիւնը Հայաստանի Հանրապետութեան՝ հայրենիքին մէջ, 28 Մայիս 1918-էն 25 Դեկտեմբեր 1927, հիմնականին մէջ եղած է Հ.Մ.Ը.Մ.-ական գործիչներու կողմէ մարմնակրթանքի եւ սկաուտութեան միջոցով, նորանկախ Հայաստանի կրթութեան նախարարութեան հովանաւորութեամբ, Հայոց Ցեղասպանութենէն փրկուած տասնեակ հազարաւոր խլեակներու, կենդանական բնազդով ապրող, սոված ու ախտաւոր մանուկ որբերէն եւ պատանիներէն պատրաստել կայտառContinue reading “Հ.Մ.Ը.Մ.-ի Գործունէութիւնը Հայաստանի Հանրապետութեան Մէջ 1918-1927, (Ա. մաս՝ ընդլայնուած)”
Յարութ Չէքիճեան 